Rocznie na polski rynek wprowadza się ponad 190 tys. ton opon rocznie, w trakcie ich eksploatacji ubywa ok. 25% tej masy, do zagospodarowania pozostaje ok. 150 tys. ton. Wraz z dalszym rozwojem motoryzacji i wzrostem ilości aut na naszych drogach liczby te będą systematycznie rosnąć. Obecnie zużyte opony samochodowe stanowią 80% odpadów gumowych. Dyrektywy unijne wymuszają na producentach obowiązek skupowania starych opon i ich recykling. Wyróżniamy trzy jego rodzaje: materiałowy, metodą pirolizy oraz bieżnikowanie.
Rodzaje recyklingu
Recykling materiałowy polega na przetworzeniu zużytych opon na surowce gotowe do ponownego użycia i wytworzenia z nich nowych produktów. Ten rodzaj recyklingu wymaga odzyskania z opon składników, które zostały wykorzystane do ich produkcji. Pierwszym jego etapem jest rozdrobnienie zużytego materiału, a następnie poddanie do obróbce cieplnej. W mechanicznym procesie rozdrabniania uzyskuje się: pył gumowy, miał gumowy, granulat lub grys. Oprócz gumy, uzyskuje się również stal oraz odpady tekstylne. Proces ten jest bardzo energochłonny i towarzyszy mu duża emisja hałasu. Recykling materiałowy opon stanowi w Polsce około 18% w ogólnym odzysku ogumienia.
Bieżnikowanie – najczęściej stosowane w przypadku opon do samochodów ciężarowych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami nacinanie bieżnika, można wykonać wówczas, gdy głębokość bieżnika jest mniejsza niż 1,6 mm, a opona nie wykazuje uszkodzeń wpływających na bezpieczeństwo i jest przeznaczona do samochodów osobowych lub ciężarowych. Bieżnikowanie wykonywane jest na dwa sposoby – „na gorąco” oraz „na zimno”.
Recykling metodą pirolizy polega na poddaniu opon procesowi rozkładu termicznego bez dostępu tlenu. Uzyskuje się w ten sposób oleje, gazy paliwowe oraz stal i grafit.
Wykorzystanie starych opon
Zużyte opony znajdują wiele zastosowań w budownictwie lądowym i wodnym, wykorzystywane są jako materiał na podłoże dróg, bariery dźwiękochłonne, odbojniki łodzi i statków. Uzyskany w wyniku recyklingu grys i granulat stosowany jest między innymi jako nawierzchnia placów zabaw i boisk sportowych. Pył gumowy uzyskiwany przy recyklingu materiałowym dodaje się do mieszanek gumowych, z których produkowane są progi zwalniające, słupki, wysepki, dywaniki samochodowe, maty gumowe itp.